Een examen waarmee je ervaringen en een portfolio kan waarderen? Dat kan!

Laatst spraken we een docent die het keuzedeel Mode Retail begeleidt. De studenten die dit vak volgen zijn erg creatief. Ze steken dan ook veel tijd in het maken van een mooi portfolio. De docent vertelde dat ze de meest fantastische creaties op haar bureau vond.

Alleen … door de knip tussen onderwijs en examinering kon ze alle tijd en aandacht die de studenten in hun portfolio hadden gestopt, niet meenemen in hun cijfer. Dat cijfer wordt namelijk bepaald op basis van een gesprek. Maar laat nou net de meest creatieve student minder goed uit de verf komen tijdens dat gesprek.

‘Hoe kan ik er voor zorgen dat ik dit harde werk van de studenten óók kan waarderen?’ vroeg ze zich af. ‘Ze hebben nu het gevoel dat ze het voor niets doen.’ Ik wist het niet. Het was immers niet toegestaan om een eindoordeel te geven op basis van materiaal dat niet onder examencondities was verzameld.

En ze was niet de enige docent die ons deze vraag stelde. Soms kwam de vraag in een iets andere vorm langs, zoals: ‘Dat hebben de studenten in de opleiding al zo vaak gedaan, waarom moet dit in het examen nog eens?’ Allemaal momenten waarop de examinering eigenlijk ‘in de weg stond’.

Kort daarna volgden we een webinar van Liesbeth Baartman en Tamara van Schilt – Mol over programmatisch toetsen (hier terug te zien).

Deze manier van toetsen gaat ervan uit dat je tijdens de opleiding van een student informatie verzamelt over zijn/haar ontwikkeling. En net zoals een plaatje op je beeldscherm steeds duidelijker wordt als je meer pixels hebt, krijg je ook door het verzamelen van meer en verschillende informatie een goed beeld van wat de student kan.

Zo goed, dat je uiteindelijk op basis van die informatie kunt beslissen of een student kan slagen.

En nog belangrijker: de pixels hoeven niet onder examencondities verzameld te worden. Omdat je er zo veel hebt, zorgt dat voor de betrouwbaarheid.

Het kan dus wel.

We kunnen wel een examen maken waarmee je een prachtig portfolio kan waarderen. Ook eerdere ervaringen of andere zaken waarop een student trots is, kan hiermee gewaardeerd worden.

Dat betekent wel dat we nog een heleboel vragen te beantwoorden hebben:

• hoe ziet zo’n examen er dan uit?
• wat betekent dat voor je rol als examenleverancier?
• hoe gaan we om met examinering als onderwijs en examinering steeds meer verweven raken?
• wat is er op scholen nodig om een dergelijk examen te kunnen inzetten?

Om hier een antwoord op te krijgen hebben we samen met een aantal roc’s pilots opgezet. In een serie blogs gaan we je meenemen in het ontwikkelproces en vertellen we je wat we geleerd hebben.

En uiteraard hopen we met je in gesprek te komen, want één ding hebben we nu al geleerd van dit proces: zonder dialoog geen leren.

Door Eline Jensma